خضاب (رنگ کردن مو)
قرآن:
خداوند متعال در آیه‌ی 60 سوره‌ی انفال می‌فرماید: «هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با دشمنان آماده سازید (در تفسیر امام است که یکی از مصادیق نیرو، خِضاب کردن پیرمردان است که در مقابل دشمنان جلوه کنند.)»
حدیث:
امام جعفر صادق علیه‌السلام فرمودند: «رنگ نمودن موی، زنان را به همسران مأنوس و بر دشمن هیبت آورد.»
(لئالی الاخبار، ج 4، ص 179)
توضیح مختصر:
خِضاب یعنی رنگ کردن که در مردان رنگ کردن موی سر و ریش سنّت مؤکّد است و زنان را خضاب موی سر و دست و پا سنت است البته برای مردان خضاب دست و پا کراهت دارد.
در زمان‌های قدیم، رنگِ مو بیشتر حنا بوده و امروزه رنگ موها در بازار موجود است. پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «از سنت‌های پیغمبران یکی خضاب کردن به حنا است.» (خصال شیخ صدوق، ص 242) از عللی که برای خضاب در بعضی احادیث وارد شده این است که یهودیان مویشان سفید می‌شد رنگ نمی‌کردند و مسلمانان هم مانند آنان می‌شدند لذا فرمودند موی سفید خود را رنگ کنید که شبیه به یهودیان نشوید.
(شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 18، ص 122)
دیگر آن‌که آرایش زن برای شوهرش و مرد برای خانواده‌اش لزوم دارد. (کافی، ج 6، ص 480) چراکه مرد به زنان دیگر توجه نمی‌کند و زنان هم از عفّت دست برنمی‌دارند.
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «خضاب کردن به وَسمه موجب اُنس زنان می‌شود.» (مکارم الاخلاق، ص 80) و دیگر سفارش شده است که حتی زنان پیر، دستشان را از خضاب کردن خالی نگذارند.
(مکارم الاخلاق، ص 82 -حلیه المتقین، ص 77 فصل یازدهم)
1- نور و اسلام و ایمان
امام صادق علیه‌السلام فرمود: مردی به نزد پیامبر صلی‌الله علیه و آله آمد و ایشان به محاسنش که سفید بود، نگاه کردند و فرمودند: «نور است و هر کس در اسلام، موی خود را سفید کند، نوری در قیامت برای او خواهد بود.»
بار دیگر آن مرد نزد پیامبر صلی‌الله علیه و آله آمد درحالی‌که موی خود را با حنا رنگ کرده بود. چون پیامبر صلی‌الله علیه و آله دیدند، فرمود: «نور و اسلام است.» دفعه‌ی دیگر آن مرد با موی سیاه کرده آمد. پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «نور و اسلام و ایمان است و سبب محبّت زنان و ترس در دل دشمنان می‌گردد.»
(لئالی الاخبار، ص 180)
2- غلبه و قوّت
گروهی خدمت امام حسین علیه‌السلام آمدند و دیدند که آن حضرت ریش خود را به رنگ سیاه خضاب کرده است. علت خضاب را پرسیدند. حضرت دست بر ریش خود گذاشته و فرمود: «در یکی از جنگ‌ها، پیامبر صلی‌الله علیه و آله امر کرد که مسلمانان به سیاهی خضاب کنند تا باعث قوّت و غلبه‌ی ایشان بر کافران شود.»
(حلیه المتقین، ص 28)
3- عفت زنان
حسن بن جهم گوید: بر امام کاظم علیه‌السلام وارد شدم و حضرت موی خود را به سیاهی خضاب کرده بود. عرض کردم: «شما موی خود را به سیاهی رنگ کردید؟» فرمود: «در خضاب کردن، مزد و تهیّتی است که خداوند عفّت زنان را زیاد می‌گرداند. بعضی از زنان به خاطر اینکه شوهرانشان ترک این تهیّت کرده‌اند، (موهایشان سفید است) عفّت را رها نمودند.»
عرض کردم، گویند: «حنا، جوانی را افزایش دهد؟» فرمود: «چه چیزی می‌تواند جوانی را نزدیک کند که هر روز انسان به پیری‌اش افزوده می‌گردد.»
(لئالی الاخبار، ج 4، ص 180)
4- کم‌توجهی مردان
امام رضا علیه‌السلام از پدرانش نقل کرده که زنان یهود از عفت بیرون نرفتند و به فساد کشیده نشدند، مگر به سبب کم‌توجهی مردانشان به آرایش و نظافت خود (از موی سر و صورت و چهره).
و فرمود: «زن از تو همان میل را دارد که تو از او میل داری.»
(مکارم الاخلاق، ج 1، ص 154)
5- فقط امیرالمؤمنین علیه‌السلام خضاب نمی‌کرد
حفض اعور گوید: به امام صادق علیه‌السلام عرض کردم: «درباره‌ی خضاب موی سر و صورت چه می‌فرمایید؟»
فرمود: «از سنّت است.»
گفتم: «پس چرا امیرالمؤمنین خضاب نمی‌کرد؟» فرمود: چون پیامبر صلی‌الله علیه و آله به او فرموده بود: «محاسنت به خون سرت رنگین شود؛ و این امر او را از خضاب کردن بازمی‌داشت.»
(مکارم الاخلاق، ج 1، ص 159)