سوره
قرآن:
خداوند متعال در آیه‌ی 1 سوره‌ی نور می‌فرماید: «این سوره‌ای است که آن را نازل و آن را فرض گردانیدیم و در آن آیاتی روشن فرو فرستادیم، باشد که شما پند پذیرید.»
حدیث:
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «همانا مردی سوره‌ای را فرامی‌گیرد، بعد آن را فراموش می‌کند و ترک قرائت آن می‌کند پس وقتی داخل بهشت می‌شود، بالای سر، نیکو صورتی می‌بیند و می‌گوید: مرا می‌شناسی؟ می‌گوید: نه. می‌فرماید: من فلان سوره هستم که به من عمل نکردی و قرائت مرا رها کردی. قسم به خدا اگر عمل به من می‌کردی، تو را به این درجه می‌رساندم و با دستش اشاره به بالای سر خود می‌کند.»
(اصول کافی، ج 2، ص 445)
توضیح مختصر:
به هر یک از 114 بخش قرآن، (به جز سوره‌ی توبه) که با بسم‌الله شروع می‌شوند، سوره می‌گویند.
سوره به معنی پایگاه بلند و شکوهمندی و بالا رفتن است. نام‌گذاری سوره‌ها گاهی از پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم بوده است.
گرچه نام سوره با محتوی، در بسیاری موارد با ربط است؛ مانند سوره‌ی بقره که در ارتباط با گاو بنی‌اسرائیل و سوره‌ی نساء در ارتباط با احکام زنان است؛ درمجموع گویند: نام‌گذاری سوره‌ها توفیقی نبوده است.
کمترین مقدار سوره، سه آیه است مانند سوره کوثر و بلندترین سوره‌ی قرآنی، بقره است با 286 آیه و تنها سوره‌ی توبه، بسم‌الله ندارد.
هنگام نزول قرآن در عصر عرب جاهلی، اعتراضات آنان به آیات و سوره‌هایی بی‌مورد بوده و در چند جای قرآن مانند بقره آیه‌ی 23 فرمود: «اگر شک دارید در آنچه بر عبد ما نازل کردیم، پس شما سوره‌ای مثل این قرآن بیاورید.»
و در سوره‌ی هود آیه‌ی 13 فرمود: «اگر می‌توانید ده سوره مانند قرآن بیاورید.» چون می‌گویند این قرآن را به دروغ پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم ساخته است. پس بر قدر و منزلت سوره‌ها افزوده گشت و ناتوانی آنان ثابت گردید.
1- سوره‌ی والعادیات
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر کس سوره‌ی والعادیات را قرائت کند و مداومت بر آن نماید، خداوند عزّوجل روز قیامت او را با امیرالمؤمنین علیه‌السلام محشور کند و در خانه‌ی حضرت و از رفقای (دوستان و همراهان) آن حضرت به شمار آید.» (ثواب الاعمال، ص 112)
از استاد مسموع شده که سوره‌ی والعادیات، سوره‌ی امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. یکی از آثار آن ازدیاد رزق می‌باشد و بهتر است به عدد اسم علی علیه‌السلام خوانده شود.
2- فضایل سوره‌ی جحد (کافرون)
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: «هر کس سوره‌ی کافرون را بخواند، چنان باشد که یک ربع (یک‌چهارم) قرآن را خوانده باشد.» پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلّم به کسی که این سوره را می‌خواند، فرمود: «او از شرک بری شود.» و در روایتی آمده که گناهش آمرزیده شده است.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلّم به نوفل بن معاویه اشجعی فرمود: «هرگاه در رختخواب برای خوابیدن قرار گرفتی، این سوره را بخوان. اگر قرائت کردی از شرک بری می‌شوی.»
(بحارالانوار، ج 92، ص 339)
3- فضیلت سوره‌ی احقاف
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر که در هر شب یا هر جمعه، سوره‌ی احقاف را بخواند، در دنیا خوفی به او نرسد و از فزعِ روز قیامت ایمن گردد.»
(مشکات الانوار، ص 96)
4- فضیلت سوره‌ی أسراء
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر کس سوره‌ی بنی‌اسرائیل (سوره‌ی اسراء) را در هر شب جمعه بخواند، نمیرد تا قائم آل محمد صلی‌الله علیه و آله و سلّم را دریابد و از اصحاب او شود.»
(تفسیر مجمع‌البیان، ج 6، ص 393)
این سوره 111 آیه، 1533 کلمه و 6460 حرف دارد.
5- فضیلت سوره‌ی طور
امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هر که سوره‌ی طور را بخواند حق‌تعالی خیر دنیا و آخرت را برای او جمع نماید.»
(مشکات الانوار، ص 99)
این سوره 49 آیه، 312 کلمه و 1500 حرف دارد.
6- فضیلت سوره‌ی نجم
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر کس سوره‌ی نجم را در هر شب جمعه یا در هر روز بخواند، اولاً در میان مردم به خیر و نام نیک زندگی نماید. ثانیاً گناهانش آمرزیده شود، ثالثاً محبوب دل‌های مردم گردد.»
(مجمع‌البیان، ج 9، ص 151)
7- سوره‌ی حمد را پس گرفت
حضرت آیت‌الله بهجت رحمه‌الله علیه فرمودند: «یک وقت مرحوم حاجی نوری صاحب کتاب مستدرک الوسائل (م 1320) دخترش مریض شد. برای استشفای او به حرم امیرالمؤمنین علیه‌السلام مشرف شد و درخواست شفا از حضرت نمود. پس از حرم بیرون آمد شخصی با ایشان احوال‌پرسی کرد و علت پریشانی حال ایشان را جویا شد. فرمود: «دخترم مریض است.» آن شخص همان‌جا سوره‌ی حمد خواند و گفت: «دختر شما خوب شد.» ایشان به منزل آمدند، دیدند دخترش خوب شده و ساعت شفا، مطابق زمان حمد خواندن همان شخص بوده است. مرحوم حاجی نوری متوجه شدند که قرائت حمد آن شخص ایراد داشت، رفتند حرم تا سوره‌ی حمد آن شخص را اصلاح نمایند. پس به آن شخص برخورد کردند و این مطلب را گفتند. آن شخص گفت: «سوره‌ی حمد را پس گرفتم.» ایشان به منزل می‌روند و می‌بینند دوباره مریضی دخترش برگشته است.»
(در محضر بهجت، ج 2، ص 268)
8- سوره‌ی قلم
پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: «هر که سوره‌ی قلم را بخواند خدای تعالی ثواب جماعتی را که حُسن اخلاق داشته باشند، به خواننده‌ی آن کرامت فرماید و از چشم بَدان در امان باشد.»
(خلاصه منهج الصادقین، ج 6، ص 202)
چون خداوند در این سوره پیامبر را به اخلاق عظیم ستوده، چنان‌که در آیه‌ی 4 فرمود: «انَّک لَعلی خُلُقٍ عظیم: ای پیامبر تو به نیکو خُلق عظیم آراسته‌ای» لذا خواننده به ثواب نیکو خلقان نائل آید.
9- آثار سوره‌ی واقعه
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هر کس در هر شب جمعه سوره‌ی واقعه را بخواند، خداوند او را دوست بدارد و محبوب همه مردمانش گرداند و هرگز در دنیا گرفتار درویشی، فقر، درماندگی و هیچ آفتی از آفات دنیا نخواهد شد و از همراهان امیرالمؤمنین علیه‌السلام است و کسی در آن شریکش نیست.»
(تفسیر نورالثقلین، ج 5، ص 203 -ثواب الاعمال)