هود پیامبر علیه السلام
قرآن:
خداوند متعال در آیهی 60 سورهی هود میفرماید: «آگاه باشید که قوم عاد به خدای خود کافر شدند. بدانید که قوم عاد امت هود علیه السّلام (از رحمت خدا) دورند».
حدیث:
چون ابن ملجم، امیرالمؤمنین علیه السّلام را ضربت، زد، حضرت به فرزندش امام حسن علیه السّلام فرمود: «هرگاه وفات یافتم مرا در پشت کوفه کنار (نزدیک) قبر برادرانم هود علیه السّلام و صالح علیه السّلام دفن کنید.»
(بحارالانوار، ج 11، ص 379)
توضیح مختصر:
هود علیه السّلام پیامبری بوده که بر قوم عاد مبعوث شد ولیکن قومش، او را اذیّت کردند و به توحید، گرایش پیدا ننمودند. پس نفرین کرد و قومش به باد، هلاک شدند. کلام هود علیه السّلام به امتش این بود:
«ای قوم من! پرستش خداوند کنید که نیست برای شما غیر او الهی، آیا پس از این، متقی نمیشوید و از بتپرستی دست برنمیدارید؟»
آنان چون طویل الجسم و قامت و عُمر بودند و زراعت و مکنت و ثروت بسیار داشتند، انکار دعوت او میکردند. به قولی، حضرت هود علیه السّلام در شانزدهسالگی به رسالت مبعوث شد و عمر بسیاری نموده دستهای به او ایمان آوردند و دستهای ضعیف، تابع بزرگان خود بودند و گروهی هم مستکبرین و اهل عناد بودند و به هود علیه السّلام گفتند: ما تو را در سفاهت و بیعقلی میبینیم. او فرمود: من فرستادهی پروردگار جهانیان هستم. گفتند: اگر راست میگویی، بیاور بر ما عذابی که وعده میدادی. پس هفت یا سه سال بر آنها باران نیامد، فرمود: «دیدید این عذاب قحطی را که بر شما نازل شده است؟» گفتند: پروردگارا! اگر هود علیه السّلام بر حق است، بر ما باران را نازل کن؛ که عاد ابر سیاه را انتخاب کرد به خیال آنکه باران است. پس به باد صرصر هلاک شدند. هفت شب و هشت روز، باد بهطوری وزیدن گرفت که آدم و درخت و عمارت را بلند میکرد و میکوبید و از بین میبرد.
1- نام و نسب
هود پسر عبدالله پسر ریاح پسر جلوث پسر عاد پسر عوض پسر آدم پسر سام پسر نوح پیامبر علیه السّلام است. (قصص الأنبیاء، راوندی، ص 96)
بعضی نام و شجرهی او را اینچنین گفتهاند: نامش عابر پسر شالخ پسر ارفخشد پسر سام پسر نوح علیه السّلام بود. (العدد القویه، ص 134)
شیخ صدوق (رحمهالله علیه) فرمود: هود علیه السّلام را به این نام گفتند زیرا هدایت یافت و در میان قوم خود به امری که آنها از آن گمراه بودند. (معانی الاخبار، ص 48)
2- اخبار از هود علیه السّلام
امام صادق علیه السّلام فرمود: «چون هنگام وفات حضرت نوح علیه السّلام شد تابعان خود را طلبید و فرمود: بدانید بعد از من غیبتی خواهد بود که در آن غالب خواهند شد پیشوایان باطل و سلاطین جابر؛ و حقتعالی آن شدّت را از شما رفع خواهد فرمود به قائم از فرزندان من که نام او هود علیه السّلام است.
او را هیئت نیکو و اخلاق پسندیده و سکینه و وقار خواهد بود و شبیه خواهد بود به من در صورت و خلق. چون او ظاهر شد خدا دشمنان شما را به باد، هلاک گرداند.» (کمالالدین، ص 135)
3- دعوت به خداپرستی
چون هود علیه السّلام را چهل سال تمام شد، خدا به وی وحی کرد که برو بهسوی قوم خود و ایشان را به عبادت من و یگانهپرستی بخوان. اگر تو را اجابت کنند قوت و اموالشان را زیاد گردانم.
پس قوم او روزی درجایی مجتمع بودند که ناگاه هود علیه السّلام به نزد ایشان آمد و گفت: «ای قوم! عبادت خدا را کنید که شما را خدایی و آفرینندهای و معبودی به غیر او نیست.» آنان گفتند: ای هود! تو نزد ما ثقه و محل اعتماد و امین بودی (این چه مطالبی است که میگویی).
گفت: «من رسول خدایم به سوی شما، ترک کنید پرستیدن بتها را.»
چون این سخن از او شنیدند به خشم آمدند و بر روی او دویدند و گلویش را فشردند تا آنکه نزدیک به مُردن رسید، پس دست از او برداشتند. او یک شبانهروز بیهوش افتاده بود. چون به هوش آمد گفت: «خداوندا! آنچه فرمودی، کردم و آنچه ایشان با من کردند، دیدی.» پس جبرئیل بر او فرود آمد و گفت: «حقتعالی تو را امر میفرماید که ملال به هم نرسانی و سستی نورزی از خواندن قوم خود و تو را وعده داده است که از تو ترسی در دلهای ایشان بیفکند که بعدازاین قادر بر زدن تو نباشند.» (قصص الأنبیاء، ص 92)
4- عذاب به باد
در اینکه قوم هود علیه السّلام به چه عذابی دچار شدند طبق آیه 19 سوره قمر که فرمود:
«بهدرستی که ما فرستادیم بر قوم هود علیه السّلام باد صرصری (تند یا سرد) در روز نحسی که بر ایشان مستمر بود.»
به عذابی از باد دچار شدند.
امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمود: بادها پنجاند و یکی از آنها عقیم است. پس پناه میبریم از شرّ آن به خدا؛ اما ریح عقیم که خدا بر آنها فرستاد آن باد عذابی است که هیچ رَحِمی را آبستن نمیکند و هیچ گیاهی را به نشو و نما درنمیآورد که از زیر آنچه بخواهد بیرون میآورد. این بر قوم عاد نازل شد در وقتیکه خدا غضب بر ایشان کرد.
(کافی، ج 8، ص 92)
پیامبر صلیالله علیه و آله فرمود: «بادی هرگز بیرون نرفت بی مکیال و پیمانی مگر در زمان عاد که زیادتی نمود بر خزینهدارانش و بیرون آمد مانند سوراخ سوزنی (سوراخ انگشتری) که قوم عاد را هلاک کرد. (من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 525)
آن باد که بر قوم عاد وزید قصرها و قلعهها و شهرها و جمیع عمارات ایشان را خُرد کرد و همه را بهمثابه ریگ روان کرد که باد آن را به هوا برد. خداوند در سوره ذاریات آیه 42 فرمود:
«ترک نمیکرد چیزی را که بر آن وارد شود مگر آنکه میگردانید آن را مانند استخوان پوسیده یا گیاه پوسیده».
پس مانند ریگ در شهرهای آنها روان شد چراکه آن شهرها را ریزه کرد. وزید بر ایشان هفت شب و هشت روز پیدرپی، مردان و زنان را از زمین میکَند و به هوا بلند میکرد، پس سرنگون میکرد و ریزریز میشدند. (علل الشرایع، ص 33)
5- اختلاف در قبر هود علیه السّلام
1. بعد از هلاکت قوم هود علیه السّلام، حضرت هود علیه السّلام با هر که به او ایمان آورده بود رفت به مکّه و در مکّه بودند تا از دنیا رحلت نمودند. (قصص الأنبیاء، ص 90) و در حجر اسماعیل علیه السّلام مدفون است. (کامل ابن اثیر، ج 1، ص 88)
2. در غاری در حضر موت است. (بحار، ج 11، ص 360) از امیرالمؤمنین علیه السّلام روایت کردهاند که بر تل سرخی است در حضرت موت. (همان)
3. حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام به حضرت حسن علیه السّلام بعد از ضربت خوردن فرمود که مرا در نجف در قبر دو برادرم هود علیه السّلام و صالح علیه السّلام دفن کن. (فرحه الغری، ص 38) یا فرمود: مرا در قبر برادرم هود علیه السّلام دفن کن. (همان –حیوه القلوب، ج 1، ص 293-281)
* قول قریب آن است که حضرت هود علیه السّلام در نجف (قبرستان وادی السّلام) است و امیرالمؤمنین علیه السّلام کنار قبر حضرت آدم علیه السّلام و بدن نوح علیه السّلام مدفون است چنانکه در زیارتنامه آن امام آمده است.